Çin felsefesi ve taoizm felsefe öncesi düşünceler
Antik Yunan felsefesine giriş yapmadan önce Yunan felsefesi öncesi doğuda gelişen düşünce akımlarını özellikle Çin ve Hint felsefelerini kısaca değinelim.
A. Çin Felsefesi
Çin felsefesinde gökyüzü ile yeryüzü arasında parelel bir ilişkinin olduğu kabul edilmiştir. Bu dinsel anlayış İlkel bir Doğa felsefesinin başlangıcı olarak kabul edilir. Bu dönemde , içinde eski Yunan’da olduğu gibi evrenin ana maddesi , yani arke’si nedir problemi ile karşılaşmaktayız. Bu soruya yanıt olarak da ilk olarak havanın verildiği daha Sonraları bu maddeye su, ateş ,Toprak , Maden ve tahta eklenerek diğer varlıkların ortaya çıktığı görülmektedir.
Çin Felsefesi milattan önce altıncı yüzyıldan başlamak üzere üç koldan gelişme göstermiştir Tao, Buda, Konfüçyüs‘ün öğretileridir bunlar.
Bu üç öğreti içerisinde en fazla etkili olan iz bırakan öğreti taoizmdir.
Şimdi taoizm öğretisini kısaca değinelim. taoizm öğretisini Evren tasarımı, toplum tasarımı ve insan tasarımı olarak ayrı ayrı ele alalım.
A.)Evren tasarımı: Herakleitos da olduğu gibi Tao’da da evrende zıtlar arasında bir çatışmanın bu çatışmaya bağlı olarak uyumu ve düzenin olduğu görülmektedir. Bu durum Yİn – Yang kavramları ile ifade edilir.
Toplum tasarımı: Taoizm’e göre doğadaki oluşumlarla toplumlardaki oluşumlar arasında paralellik bulunur. Bu öğretiye göre gökyüzündeki düzeni nasıl yasalara bağlıysa toplumdaki düzen de yasalara bağlanmalıdır. O dönemde toplumsal yasaların bu gücünün de gökten geldiğine inanılırdı.
İnsan tasarımı : sayesinde insan sadece yaşamak için yaşamalı her şeye gülümseyen , hiçbir amaç gözetmeksizin ortada dolaşan , saf bir çocuk gibi olmalıdır. Bütün bunları da kişi ancak dans , müzik ve sarhoşlukla varabilir. Burada amaç insan yaşamını uzatmaya çalışmak sağlığını korumaya özen göstermektir. Yine taoizm öğretisinde insanın sağlıklı yaşamasının en önemli koşulu olarak insanın kendisine kötülük edenleri yine iyilikle karşılık vermesinin gerektiği üzerinde durulur.