Bilim Felsefesi, Ürün Olarak Bilim Nedir, Konu Anlatımı,Ders Notu

ÜRÜN OLARAK BİLİM

Ürün Olarak Bilim : Bu görüşü mantıkçı pozitivizm yada klasik görüşme olarak bilinen yaklaşım savunmaktadır.

İndirgemecilik yaklaşımıdır. Bilim veya bilimsel kuramlar bilim adamlarının yaratıcı etkinliklerinin ve çalışmalarının sonucunda ortaya çıkan ürünlerdir.

Psikolojik ve sosyolojik etkenlerin bilim üzerinde herhangi bir etkisi yoktur bilimsel olarak ortaya
Konak önerme ve kuramlar olgusal olarak denetleyebilirler doğrulanan kuram ve önermeler geçerli yanlış lan onlar ise geçersizdirler.

Bilim Deney ve gözlem yoluyla Çekçek olgularda sonuca varan ve tümevarım yöntemi kullanan akılcı bir etkinliktir.

Bilim olmuş bitmiş tamamlanmış statik bir oluşumdur dilini anlamak için tek yapılması gereken ortaya koyan konan eserlerin incelenmesidir.

Bilgi notu: bilimi ürün olarak gören yaklaşımın iki amacı vardır Birincisi bilimi dinde metafizik etkilerden arındırmaktır İkincisi ise felsefeye bilimsel bir nitelik kazandırmaktır.

Temsilcileri rudolf carnap, Hans reichenbach, Karl raimund popper ve Carl Gustav Hempel’dir.

1.Rudolf Carnap: Doğrulama kavramı üzerinde çok çalışmıştır. Gözlem ve deney den gelen önermeler sembolik mantıklı çözümlenir ve anlamları doğrulanır Mantık ile ait metinleri çözmeye yarayan bir alettir.Bir önermenin doğrulanması onun metafizik bir önerme olmadığını ortaya koymasıdır Çünkü metafizik önermeler anlamsızdır.

Doğrulama iki şekilde yapılabilir:

Doğrudan doğrulama: Doğrudan doğrulamak Gözlem ve deney yoluyla desteklenen bir duruma karşılık gelir. Mesela bugün hava güzel bir önerim iyisini dışarıya bakarak gözlerimle doğrulayabiliriz.
Dolaylı doğrulama: Doğrudan doğrulanamayan herhangi bir önermenin doğrulanmış başka önermelerle birleştirilerek ve yardımcı araç ve gereç kullanılarak doğrulanmasıdır Örneğin dışarıda sıcaklık 30 derecedir önermesinin doğrulara bilmesi için termometre kullanmamız gerekir.
2.Hans Reichenbach:  Önermelerin bilimsellik ölçütü doğrulamadır.

İki türlü anlamlı önerme vardır. Analitik önerme mantıkla doğrulara bile gözleme gerek duyulmayan önermelerdir. “ bekar evli olmayandır.” Önermesi  Analitik önermeyi örneklendirir.

Sentetik önerme Doğrulamak için gözleme başvurulması gereken önermelerdir. “ şu anda yağmur yağıyor.” önermesi sentetik önermeyi örneklendirir.

Mantık ve matematik Analitik önermelerden , bilim ise sentetik önermelerden oluşur.  Bu yüzden mantık ve matematik dış dünya hakkında bilgi vermez. Bilim ise dış dünya hakkında bilgi verir.
3.Karl Raimund Popper:  Doğrulanabilirlik ve anlamlılık ölçütü ile tümevarım yöntemini eleştirmiştir.
Ona göre bir önermenin veya bilimsel kuramın bilimselliğinin ölçüsü doğrulanabilirlik değil yanlışlanabilirliliktir.

Bilimsel önermelerin temel özelliği anlamlılık değildir temel özellik olgusal olarak denetlenip denetlenmedir.

Metafizik önermeler anlamlı olabilir ancak olgusal olarak yok kullanamazlar Örneğin Tepegöz insanlar vardır yönelmesi anlamlıdır ancak olgusal olarak doğrulanamaz.

Bir önermenin bilimselliği tümevarım ile de doğrulanamaz tümevarım imkansızlığı içerir bütün Kuğular beyazdır önermesini ele alalım milyonlarca Beyaz Kuğu görmüş olmak bütün Kuğular beyazdır yargısına varmamızı zorunlu kılmaz.
Çünkü gözlem alanımız dışında kalan bir yerde siyah bir kuyunun bulunmadığı mantıksal kesinlikle kanıtlanamaz fakat bir Siyah Kuğu bulunursa bu genelleme yanlış yanlış olur yani bu cümle mantıksal olarak doğrulanamaz Ama yanlışlanabilir bu bakımdan bilimselliğin ölçütü yanlışlamadır.

Bilimsel bir kuram yanlışlanabilirlik ölçüsüne göre ileri sürülmelidir Kur’an yanlış anladı sürece Doğrudur ne zaman yanlış alınırsa yani gözlemlere ters düşerse o zaman Kural terk edilmelidir.
4.Carl Gustav Hempel: Bilimsel yöntem üzerinde çalışmıştır bilimin yöntemi tümdengelimin ağırlıkta olduğu tümevarımla birleşimli olan bir yöntem olmalıdır.

Bilimsel araştırma bir hipotezin ya da açıklayıcı bir genellemenin onaylanması yada çürütülmesi sürecidir burada tümevarımın rolü hipotezleri test edecek olgusal malzemeyi vermektir.

Aslında bilimsel keşiflerde Bilim insanlarının yararlanmaları gereken kesin bir yöntemden söz edilemez bilimde Önemli olan buluşun elde ediliş yöntemi değil bunun bilimsel olduğunu nasıl kanıtlanacağıdır.
Bu da mantıksal olarak yapılabilir Bu nedenle mantık ve matematik özellikle Doğa bilimlerine paha biçilmez bir değer kazandıran bilim dalları dır.